utrum

utrum
ū̆trum, adv. [uter].
I.
Introducing an alternative question (direct or indirect), with an beginning the second clause (v. an); in Engl. represented in direct questions simply by the tone of voice, and in indirect questions by whether.
A.
In a direct interrogation.
1.
With ne,
(α).
Attached to the emphatic word of the first clause:

utrum tu masne an femina es?

Plaut. Rud. 1, 2, 16: Ba. Simulato me amare. Pi. Utrum ego istoc jocon' assimulem, an serio, id. Bacch. 1, 1, 42:

utrum studione id sibi habet an laudi putat Fore?

Ter. Ad. 3, 3, 28:

utrum igitur tandem perspicuisne dubia aperiuntur an dubiis perspicua tolluntur?

Cic. Fin. 4, 24, 67:

utrum censes illum tuamne de se orationem libentius auditurum fuisse an meam?

id. ib. 2, 19, 60.—
(β).
With ne attached to utrum, utrumne... an ( poet. and post-Aug.): utrumne jussi persequemur otium... An hunc laborem, etc. Hor. Epod. 1, 7:

utrumne salvum eum nolet orator, an? etc.,

Quint. 12, 1, 40:

utrumne igitur ego sum, Domiti, exemplo gravis an tu, qui, etc.,

Plin. 17, 1, 1, § 4.—
(γ).
With ne repeated in place of an (very rare): sed utrum terraene motus, sonitusne inferum Pervasit auris? Att. ap. Prisc. 6, p. 680 P. (Trag. Rel. v. 479 Rib.).—
2.
Without ne, utrum... an (class.):

utrum pro ancillā me habes, an pro filiā?

Plaut. Pers. 3, 1, 13:

utrum hac me feriam, an ab laevā, latus?

id. Cist. 3, 13:

sed utrum nunc tu coelibem ted esse mavis liberum, an maritum servom, etc.,

id. Cas. 2, 4, 11:

utrum pro dimidiā parte, an pro totā societate? Utrum pro me an pro me et pro te?

Cic. Rosc. Com. 11, 32:

utrum ea vestra an nostra culpa est?

id. Ac. 2, 29, 95; id. Tusc. 1, 25, 61.—
B.
In an indirect interrogation.
1.
With ne attached,
(α).
To the emphatic word of the first clause: sed utrum strictimne attonsurum dicam esse an per pectinem Nescio, Plaut. Capt. 2, 1, 18:

videndum'st primum utrum eae velintne an non velint,

id. Most. 3, 1, 151:

cum animo depugnat suo, Utrum itane esse ma. velit... an ita potius,

id. Trin. 2, 2, 26; id. Ps. 2, 4, 19; id. Bacch. 3, 4, 1: de istac rogas Virgine? Py. Ita, utrum praedicemne an taceam? Ter. Eun. 4, 4, 53:

ea res nunc in discrimine versatur, utrum possitne se parsimonia defendere, an, etc.,

Cic. Quint. 30, 92:

videamus, utrum ea fortuitane sint an eo statu, quo, etc.,

id. N. D. 2, 34, 87; id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

est... illa distinctio, utrum... an... et utrum illudne... an, etc.,

id. Tusc. 4, 27, 59.—
(β).
With ne attached to utrum; utrumne... an ( poet. and post-Aug.):

nec quidquam differre utrumne in pulvere... ludas opus, an meretricis amore Sollicitus plores,

Hor. S. 2, 3, 251:

utrumne Divitiis homines an sint virtute beati,

id. ib. 2, 6, 73:

in eo plures dissenserunt, utrumne hae partes essent rhetorices, an ejusdem opera, an elementa,

Quint. 3, 3, 13:

Dareus dubitaverat utrumne circa Mesopotamiam subsisteret, an interiora regna sui peteret,

Curt. 4, 9, 1; Col. 11, 1, 50; Suet. Caes. 80; Tac. Or. 37.—
(γ).
With ne attached to an; utrum... anne:

me jussit percontarier utrum aurum reddat anne eat secum simul,

Plaut. Bacch. 4, 1, 4:

est quaerendumque utrum una species sit earum anne plures,

Cic. Or. 61, 206:

id autem utrum illi sentiant anne simulent, tu intelleges,

id. Att. 12, 51, 2; cf. uter, I. B. 4, fin.
2.
Without ne:

quid tu, malum, curas, Utrum crudum an coctum edim,

Plaut. Aul. 3, 2, 16:

facite indicium, utrum hac an illac iter institerit,

id. Cist. 4, 2, 11:

utrum stultitiā facere ego hunc an malitiā Dicam, incertus sum,

Ter. Phorm. 4, 3, 54:

id utrum Romano more locutus sit, an, quomodo Stoici dicunt, postea videro,

Cic. Fam. 7, 16, 3:

permultum interest, utrum perturbatione aliquā animi, an consulto fiat injuria,

id. Off. 1, 8, 27:

quid interest utrum hoc feceris, an, etc.,

id. Verr. 2, 3, 75, § 174; id. Rosc. Com. 3, 9:

multum interest, utrum laus imminuatur, an salus deseratur,

id. Fam. 1, 7, 8: quomodo transierit, utrum rate an piscatorio navigio, nemo sciebat, Cael. ap. Quint. 6, 3, 41; Varr. R. R. 1, 2, 8; Cat. 17, 21.—
3.
With necne (rarely ne ) in place of the second clause with an; utrum... necne, whether... or not:

jam dudum ego erro, qui quaeram, utrum emeris necne,

Cic. Verr. 2, 4, 16, § 35:

di utrum sint necne sint quaeritur,

id. N. D. 3, 7, 17:

utrum proelium committi ex usu esset necne,

Caes. B. G. 1, 50: deliberent, utrum traiciant legiones necne... et Brutum arcessant necne, et mihi stipendium dent an decernant, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26; Liv. 39, 48, 2.—So, utrum... ne:

cum interrogaretur, utrum pluris patrem matremne faceret? matrem inquit,

Nep. Iphic. 3, 4.—
II.
Introducing a disjunctive question with more than two members, with an beginning each clause after the first.
A.
A direct question:

utrum hoc tu parum commeministi, an ego non satis intellexi, an mutasti sententiam?

Cic. Att. 9, 2:

utrum hoc signum cupiditatis tuae an tropaeum necessitudinis an amoris indicium esse voluisti?

id. Verr. 2, 2, 47, § 115; 2, 3, 36, § 83:

utrum hostem an vos an fortunam utriusque populi ignoratis?

Liv. 21, 10, 6; 6, 7, 3:

utrum major... an majores... an aetas... an cum Karthaginiensi, etc.,

id. 28, 43, 12.—
B.
An indirect question:

in quo (convivio) nemo potest dicere utrum ille plus biberit an vomuerit an effuderit,

Cic. Pis. 10, 22:

utrum admonitus an temptatus an sine duce ullo... nescio,

id. Verr. 2, 1, 41, § 105.—
III.
Introducing a single question without an expressed alternative (cf. the similar use of an).
a.
In a direct interrogation:

utrum enim in clarissimis est civibus is, quem judicatum hic duxit Hermippus?

Cic. Fl. 19, 45:

utrum igitur hactenus satis est?

id. Top. 4, 25:

utrum majores vestri omnium magnarum rerum et principia exorti ab diis sunt et finem eum statuerunt?

Liv. 45, 39, 10.—
b.
In an indirect interrogation:

neque utrum ex hoc saltu damni salvum scio eliciam foras,

Plaut. Men. 5, 6, 30:

an hoc dicere audebis, utrum de te aratores, utrum denique Siculi universi bene existiment, ad rem id non pertinere?

Cic. Verr. 2, 2, 69, § 167: [p. 1949] Nep. Eum. 6, 1.—With the interrog. particle nam:

cum percontatus esset, utrumnam Patris universa classis in portu stare posset,

Liv. 37, 17, 10 dub. Weissenb. ad loc. (Hertz and Madv. possetne).

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Look at other dictionaries:

  • Utrum — Utrum* das; s, Utra <zu lat. utrum »eines von beiden«> gemeinsame Form für das männliche u. weibliche Genus von Substantiven (z. B. im Schwedischen; Sprachw.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • Utrum — Das Genus utrum (dt. ‚welches von beiden [auch immer]‘) oder commune (dt. ‚gemeinsam‘) ist ein grammatisches Geschlecht, das eine gemeinsame Form für Maskulinum und Femininum bezeichnet. Das einzige Gegenstück dazu ist das Neutrum (ne utrum). Es… …   Deutsch Wikipedia

  • Utrum — An *assize of utrum was called by a writ to determine the status of the holding of a property of land, as to whether it had lay status or not. [< Lat. utrum = whether] …   Dictionary of Medieval Terms and Phrases

  • Utrum — Ut|rum 〈n.; s, Utra; Sprachw.〉 1. Substantiv männlichen u. weiblichen Geschlechts 2. gemeinsames Genus für männliche u. weibliche Form (z. B. im Schwedischen) [lat., „welches von beiden“] * * * Utrum, das; s, ...tra [lat. utrum = eines von… …   Universal-Lexikon

  • Utrum — ♦ An assize to discover whether (utrum) land was held by lay fee or in fee alms, i.e., for spiritual services like praying for souls. (Sayles, George O. The King s Parliament of England, 146) Related terms: Assize, Darrein Presentment …   Medieval glossary

  • utrum — See assize of utrum …   Ballentine's law dictionary

  • Utrum — Fælleskøn, commune. Se Genus …   Danske encyklopædi

  • Utrum — U|trum auch: Ut|rum 〈n.; Gen.: s, Pl.: U|tra; Sprachw.〉 gemeinsames grammatisches Genus von Maskulinum u. Femininum, z. B. im Dänischen u. Niederländischen [Etym.: lat., »eines von beiden«] …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • utrum — …   Useful english dictionary

  • assisa juris utrum — Same as assize of utrum …   Ballentine's law dictionary

  • assisa de utrum — /asayza diy yuwtram/ An obsolete writ, which lay for the parson of a church whose predecessor had alienated the land and rente of it …   Black's law dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”